فرهنگ در کلام رهبری
تحلیل محتوای کمّی مقوله فرهنگ در بیانات، سخنرانی ها، خطبه ها، پیام ها، مصاحبه ها،
حکم ها، پرسش و پاسخ ها، گفت و شنود ها، نامه ها و یادداشت های
« آیت الله العظمی سیّد علی خامنه ای »
گزارش تحقیق 112 صفحه
مستندات تحقیق 792 صفحه
لطفا ادامه را مشاهده کنید
شرح مختصر :
در پژوهشی دقیق و علمی با عنوان " فرهنگ در کلام رهبری " توانسته ایم تمام مقولات و ترکیبات فرهنگی مورد استفاده در کلام رهبری را که شامل مکتوبات، فرمایشات، سخنرانی ها و ... می شود (ترکیباتی همچون فرهنگ ایرانی، تهاجم فرهنگی، فرهنگ متخاصم و ...) که تعداد آنها به 555 ترکیب متنوع می رسد را استخراج و به همراه جمله ای که این ترکیبات در آنها به کار گرفته شده است، در مستندات این تحقیق بیاوریم.
این 555 ترکیب فرهنگی در قالب 24 دسته گروه بندی شده و در نمودارها و جداول زمانی و موضوعی شرح داده شده اند.
نمونه ای از گزارش 112 صفحه ای تحقیق:
مقدمه تحقیق اهمیت موضوع تحقیق:
همچنان که در پیشگفتار هم گفته شد، بررسی و مطالعه هر موضوعی در نگاه بزرگان به دلیل موقعیتی که آن شخصیت برجسته در جامعه، در زمینه جهت دهی به عموم مردم و تاثیر گذاری بر فکر و عمل آنها دارد، از اهمیت و ارزش والایی برخودار است؛ حال اگر موضوع مورد بررسی «فرهنگ» باشد که طبق گفته قبلی، که بزرگترین و مهمترین ثروت هر ملتی است، اهمیت کار مطالعه و بررسی صد چندان می شود.
بررسی «فرهنگ» در کلام «رهبری» با توجه به جایگاه مهم و تاثیرگذار رهبری انقلاب در بیست سال اخیر ایران بوده است. شاهد این مدعا مروری گذرا بر وظایف و اختیارات مقام مذکور در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. در کشور ما مقام رهبری انقلاب حکم ریاست جمهوری را که در اکثر کشورها مهمترین سمت دولتی محسوب می شود، تنفیذ می کند و یا اختیار عزل او از قدرت را دارد. دستور جنگ و صلح با رهبری انقلاب است. حل و فصل بغرنج ترین مسائلی که مجلس، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام از عهده حل آن بر نیامده اند بر عهده رهبریست. فرماندهی کل قوای کشور در اختیار این مقام است. مجموعه این موارد نشان دهنده برجستگی و اهمیتی این نقش سیاسی- اجتماعی در جامعه ماست. بدین لحاظ و از آنجا که «فرهنگ» یکی از موضوعات مهم مطرح در جامعه ماست، تصمیم گرفتیم این موضوع را در کلام رهبری بررسی نمائیم.
حال بدیهیست که افکار و اندیشه ها و اعتقادات و اولویت های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارنده چنین سمتی، چقدر در جامعه ما مهم و تاثیر گذار است و بالطبع بررسی این افکار و اولویت ها و روشن کردن آنها به چه میزان مسیر حرکت جامعه ایران و اولویتهای آن را مشخص می کند و در پیش بینیهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی راه گشاست.
سؤالات پیش روی تحقیق :
در این تحتقیق در صددیم سوالات زیر را پاسخ گوئیم:
1- منظور رهبری انقلاب از فرهنگ چیست و ایشان چه تعریفی برای آن مد نظر دارند؟
2- کلمه فرهنگ با چه واژه های دیگری در آثار ایشان همراه شده است؟
3- در چه زمانی چه واژه هایی همراه فرهنگ بیان شده است و نیز در زمانهای مختلف کاربرد کدام واژه ها اوج و یا کاهش داشته است؟
4- کدام واژه های همراه شده با فرهنگ وزن بیشتری از لحاظ تکرار در آثار رهبری به خود اختصاص داده اند؟
5- تعریف رهبری از فرهنگ با تعاریف جامعه شناسان و انسان شناسان از فرهنگ چه نقاط اشتراک و افتراقی دارد؟
6- چه ترکیبهایی از واژه ها با کلمه فرهنگ قابل تصور است؟
اهداف اصلی تحقیق :
اهدافی که تحقیق پیش روی سعی در دست یابی بدانها دارد به طور مستقیم از سوالات بالا، یعنی سوالات تحقیق منبعث می شود.
1- فهم این موضوع که دیدگاه کلی رهبر در مورد فرهنگ چیست و فرهنگ در نظر ایشان چه جایگاهی دارد، همچنان که گفته شد، ما را در شناخت مسیر مراحل مختلف فعالیتهای امروز و فردای کشور یاری خواهد کرد؛ چرا که اولویت های ایشان به تناسب موقعیت مهمشان می تواند به اولویت های ملی و بین المللی در برنامه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تبدیل شود.
2- ما با جستجوی کلمه فرهنگ و ترکیب آن با واژگان دیگر در کلام رهبری و نیز تعداد فراوانی کاربرد هرکدام (که وزن و اهمیتشان را مشخص می کند)، درخواهیم یافت که چه انواعی از ترکیبات فرهنگی برای رهبری انقلاب مهم، مطلوب، ایده آل و خوب تلقی می شوند و نیز چه انواعی از ترکیبات فرهنگی برای ایشان در اولویت های پایین تر یا نامطلوب، مخرب و مضر شناخته می شوند. در چه زمینه هایی نیاز به کار بیشتر داریم و در چه زمینه هایی در وضعیت خوبی از نظر فرهنگی قرار داریم.
3- دیگر هدف مهم این تحقیق مقایسه تعریف رهبری انقلاب از فرهنگ با تعاریف جامعه شناسان و انسان شناسان است. دریافت این امر که به چه میزان تعریف رهبری انقلاب از فرهنگ، نزدیک به تعاریف دانشمندان علوم اجتماعیست به ما کمک خواهد کرد تا بدانیم تا چه حد در دیدگاه رهبری بعنوان یک عالم دینی و حوزوی، ضوابط علمی و آکادمیک از اهمیت برخوردار است. علاوه بر این می توان علاقه مندی های ایشان را در مورد علوم مختلف از جمله علوم انسانی از این طریق مشخص کرد.
4- هدف دیگرمان پی گیری زمانی کاربرد فرهنگ در کلام رهبریست؛ تا از این طریق بتوانیم بدانیم که در چه برهه هایی از زمان (22 سال اخیر) چه زوایایی از فرهنگ برای ایشان و یا حتی جامعه ما اهمیت و برجستگی یافته و لزوم کار و فعالیت بیشتری را خواستار شده است و در مقابل چه قسمتهایی از فرهنگ در اولویت های پایین تری قرار دارند. در چه زمان هایی در معرض آسیب پذیری فرهنگی بیشتری بوده ایم و در چه زمان هایی به بالندگی فرهنگی قابل قبولی رسیده ایم.
5- یکی دیگر از اهداف این تحقیق تولید فهرستی از واژه هایی است که از ترکیب کلمات مختلف با واژه فرهنگ ساخته می شود. در واقع اولین قدم در مسیر تحلیل محتوا، رسیدن به طبقات و مقولات تحلیل است. این مقولات از دو راه قابل دستیابی بودند. راه اول، مراجعه به متخصصین فرهنگ و دریافت پیشنهادات آنها در این زمینه است. راه دوم تولید فهرست از طریق بررسی واژه های تولید شده و بکار رفته توسط شخص رهبری انقلاب خواهد بود. ما سعی کرده ایم در این تحقیق هر دو راه را برای رسیدن به این هدف طی نمائیم.
یافته ها و نتایج تحقیق
بدین ترتیب فصل مفصلی را آغاز می کنیم چنان که تمام یافته ها و نتایج ما در این فصل آمده است. این فصل حاوی 23 بخش است که در هر بخش یک دسته از ترکیب های فرهنگی به کار برده شده توسط رهبری انقلاب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته سپس توسط جداول و نمودارهای هر کدام شفاف سازی و نیز مقداری توضیحات پیرامونی به میزان اطلاعات نویسنده در مورد آن دسته انجام گرفته است تا روشن شود که هر دسته گویای کدام بخش از منظور رهبری انقلاب در مورد فرهنگ بوده و نیز در آن بخش خاص کدام مقوله اهمیت و اولویت ارجحی دارد. بخش بیست و سوم به دسته ترکیبات جالب فرهنگی که رهبری انقلاب از آنها استفاده کرده اند اختصاص دارد. این بخش تشکیل شده است از برخی ترکیبات دیگر دسته ها، با این تفاوت که نوعی جزابیت و تازگی خاصی دارند. در انتهای این فصل نیز تمام دسته ها در یک بخش مجزا با جدول و نمودارهایی به طور کلی بررسی می شوند. بعد از این 24 بخش، بخش دیگری از کار که مقایسه تعریف رهبری انقلاب از فرهنگ با تعاریف دیگر دانشمندان از فرهنگ است را می آوریم. با این مقدمه کوتاه درباره این فصل، به بررسی اولین بخش می پردازیم:
1- گروه ترکیبات « ارتباط فرهنگی »
براساس حروف الفبا «ارتباط فرهنگی» اولین مجموعه ای است که مورد بررسی قرار می دهیم در این دسته 11 مقوله و ترکیب فرهنگی (به همراه خود ارتباط فرهنگی) از رهبری انقلاب را آورده ایم که قرابت موضوعی کافی را به ارتباط فرهنگی داشتند و به طور کلی تاثیر و تاثر فرهنگها از یکدیگر و بر یکدیگر را بازگو می کنند. تعدادی از این مقولات عبارتند از: اخذ فرهنگی، ارتباط فرهنگی، آمیختن فرهنگ، انتقال فرهنگ، پیوست فرهنگی، تبادل فرهنگی، تجارت فرهنگ و ... در این دسته از ترکیبات فرهنگی مهمترین مقوله مورد توجه رهبری انقلاب «تبادل فرهنگی» و آن هم در سال 1371 بوده است که با فاصله بسیار زیادی از دیگر مقولات و سالها اهمیت یافته است. جدول و نمودارهای این دسته گویای جزئیات بیشتری هستند.
مستندات مشروح تحقیق
دو مقوله برای مثال از بین 792 صفحه
ابتذال فرهنگی
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار جوانان استان اصفهان
12/08/1380
(پ 32) اول چیزى که آوردند، ابتذال فرهنگى، کشف حجاب و کالاهاى مصرفى پس‌مانده بود؛ یا حداکثر نظامهاى نسخ‌شده درجه دو و سه آموزش و پرورش خود را آوردند؛ یعنى مردم را از همه جهت تحقیر کردند.
ابزار فرهنگی
بیانات در دیدار با مسؤولان و کارگزاران نظام به مناسبت عید سعید غدیر
27/01/1377
(پ 10) از آنچه که در اوایل انقلاب به وسیله‌ى جناح‌بندیهاى سیاسى، گروهکها و عوامل پشت پرده‌ى گروهکها اتفاق افتاد، تا آنچه که در دوران جنگ اتفاق افتاد، تا آنچه که به وسیله‌ى ابزار فرهنگى انجام گرفت، تا آنچه که به وسیله‌ى فشارهاى اقتصادى و سیاسى براى این ملت به وجود آوردند، در همه‌ى این مراحل، آن چیزى که توانسته است این ملت را زیر انبوه مشکلات، با سلامت، با قامت رسا و با سر برافراشته، پیش ببرد و از مشکلات فراوان نجات دهد، وحدت عظیم و اتحاد این ملت بزرگ و با اراده و هوشمند بوده است.
بیانات در جلسه‌ى پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه صنعتى امیرکبیر
22/12/1379
(پ 51) آن دستگاهى که باید در جهت رشد فکرى و فرهنگى و عملى انسانها فیلم بسازد و کتاب تولید کند و تمام ابزارهاى فرهنگى را در این جهت به کار بیندازد، وقتى مى‌بینم که در این زمینه‌ها کم‌کارى دارد، طبیعتا مورد عتاب من قرار مى‌گیرد.
بیانات در دیدار با دانشجویان دانشگاه شهید بهشتى
22/02/1382
(پ 20) در کنار حرکات عملى سیاسى و اقتصادى و غیره، حقیقتا یک تهاجم در زمینه‌ى مسائل فرهنگى و با ابزارهاى فرهنگى آغاز شد.
بیانات در دیدار رئیس و مدیران سازمان صدا و سیما
11/09/1383
(پ 31) رسانه‌ى ملى اگر بخواهد به عنوان مهمترین ابزار فرهنگى در کشور، از عهده‌ى این کار بربیاید، باید این چیزها را در خودش تأمین کند: امین نظام باشد، مورد اعتماد مردم باشد، برخوردار از مزیتهاى رقابتى باشد.
فهرست مطالب
مقدمه .......................................................... 6
فصل 1 : ارتباط فرهنگی ................................ 7
فصل 2 : بهبود فرهنگی ................................ 14
فصل 3 : پیشینه فرهنگی .............................. 34
فصل 4 : آسیب شناسی فرهنگ .................... 49
فصل 5 : ترویج فرهنگ .................................. 87
فصل 6 : تغییر فرهنگ ................................... 98
فصل 7 : تهاجم فرهنگی ............................... 105
فصل 8 : داشته های فرهنگی ........................ 141
فصل 9 : فرهنگ خودی .................................. 165
فصل 10 : فرهنگ عمومی ............................... 178
فصل 11 : فرهنگ مطلوب ................................. 203
فصل 12 : فرهنگ نامطلوب ............................... 245
فصل 13 : فرهنگ ............................................ 293
فصل 14 : فعالان فرهنگی .................................. 344
فصل 15 : تلاش فرهنگی .................................. 398
فصل 16 : گرایش فرهنگی .................................433
فصل 17 : مبارزه فرهنگی ................................. 439
فصل 18 : محصولات فرهنگی ............................. 448
فصل 19 : مدیریت فرهنگی ................................ 462
فصل 20 : فضای فرهنگی ................................... 470
فصل 21 : واقعیت فرهنگی .................................503
فصل 22 : ویژگیهای فرهنگ ............................... 514
فصل 23 : مجموع کل ترکیبات فرهنگی ................ 525
فصل 24 : ترکیبات جالب فرهنگی ....................... 527
فصل 25 : مقایسه تعریف رهبری انقلاب از فرهنگ با تعاریف دانشمندان علوم اجتماعی 529
فصل 26 : جمع بندی و نتیجه گیری و پیشنهادات ................................................ 532
منابع : ........................................................................................................ 542
